Sünnetin Önemi ve Terk Etmenin Zaraları

SÜNNETİN ÖNEMİ VE TERKETMENİN ZARARLARI

“Rahman ve Rahim Olan ALLAH’ın Adıyla”

“Resule itaat eden, ALLAH’a itaat etmiş olur” (Nisa,80)

“ALLAH ve Rasulü bir işe karar verdiği zaman, gerek inanan bir erkeğin gerek inanan bir kadının kendilerine ait bir işte TERCİH hakları olamaz. Her kim ALLAH’a ve peygamberine asi olursa açık bir sapıklık etmiş olur” (Ahzâp-36)

” …Peygamber size ne verdiyse onu alın (ne emrettiyse onu yapın). Size ne yasak ettiyse ondan da sakının (ona muhalefet etmeyin). ALLAH’tan korkun; çünkü, (Peygamber’e muhalefet edenlere karşı) ALLAH’ın azâbı çetindir. ” (Sûre-i Haşr,7)

“O kendi arzusu ile söylemez. O (nun söylediği) kendisine vahyedilenden başka birşey değildir.” (Necm,3-4)

Al-i İmrân Sûresi

32-De ki: Allah’a ve peygambere itaat edin! Eğer aksine giderlerse, şüphe yok ki Allah kafirleri sevmez. 132-Allah’a ve peygambere itaat edin ki, rahmete erdirilesiniz.

Nisa Sûresi

13-İşte bütün bu hükümler, Allah’ın çizdiği sınırlardır. Her kim Allah’a ve O’nun peygamberine itaat ederse, Allah onu içlerinde sonsuza dek oturmak üzere, altından ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. Bu ise büyük kurtuluştur!

59-Ey iman edenler, Allah’a itaat edin, peygambere de itaat edin, sizden olan yetkililere de.

64-Biz herhangi bir peygamberi gönderdikse, sadece Allah’ın izniyle itaat edilsin diye gönderdik. Eğer onlar kendilerine zulmettikleri zaman sana gelip günahlarına mağfiret dileselerdi, peygamber de onların bağışlanması için dua ediverseydi, elbette Allah’ı tevbeleri kabul eden ve merhametli bulacaklardı.

65-Yok, yok! Rabbine yemin ederim ki onlar aralarında çıkan çapraşık işlerde seni hakem yapıp, sonra da verdiğin hükümden nefislerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın tam bir teslimiyetle teslim olmadıkça iman etmiş olmazlar.

69-Her kim Allah’a ve peygambere itaat ederse, işte onlar Allah’ın kendilerine nimet ihsan ettiği peygamberler, dosdoğru kişiler, şehitler ve salihlerle birliktedirler. Bunlar ise ne güzel arkadaştır!

80-Kim peygambere itaat ederse, Allah’a itaat etmiş olur, kim de yan çizerse, kendilerine seni gözcü de göndermedik!

Ey iman edenler, Allah’a ve Resulüne itaat edin. İşitip durduğunuz halde ondan yan bükmeyin! (Enfal/20)

Nur Sûresi

52-Kim Allah’a ve Resulüne itaat eder, Allah’tan korkar ve O’na sığınırsa, işte murada erecek olanlar bunlardır.

54-De ki: “Allah’a itaat edin, peygambere itaat edin!” Eğer yine dinlemezseniz artık onun yükümlülüğü, kendisine yükletilen görevi yapmak, sizin üstünüze düşen de size yükletilen görevleri yerine getirmektir. Eğer ona itaat ederseniz doğru yola erersiniz. Peygamberin görevi ise yalnızca açık bir tebliğdir.

56-Bir de namazı kılın, zekatı verin ve peygambere itaat edin ki rahmete erdirilesiniz.

“O gün yüzleri ateşte çevrilirken: “Ah ne olurdu bizler Allah’a itaat etseydik, peygambere itaat etseydik!” derler. (Ahzap/66)

“Ey iman edenler, Allah’a itaat edin, peygambere de itaat edin de yaptıklannızı boşa çıkarmayın! (Muhammed/33)

İman edin de Allah’a itaat edin, peygambere de itaat edin. Eğer aksine giderseniz bilin ki Resulümüzün görevi açık bir tebliğden ibarettir.(Tegabün/12)

Hadis Şerifler ; (Hadis Şerifler Sahihtir, kaynakları aşağıda belirtilmiştir.)

Ben sizi serbest bıraktığım müddetçe siz de beni bırakınız. Zira, sizden öncekileri, suallerinin çokluğu ve peygamleri üzerindeki ihtilâfları helâk etmiştir. Öyle ise sizi, bir şeyden nehy mi ettim ondan kaçının ; bir şey emrettiğim zaman da, onu elinizden geldiğince yapmaya çalışın. Soru sormayın. (Müslim,Hacc,73,1337)

“Haberiniz olsun, rahat koltuğunda otururken kendisine benim bir hadisim ulaştığı zaman kişinin: “Bizimle sizin aranızda ALLAH’ın kitabı vardır. Onda nelere helâl denmişse onları helâl biliriz.Nelere de haram denmişse onları haram Addederiz” diyeceği zaman yakındır. Bilin ki, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın haram kıldıkları da tıpkı ALLAH’ın haram ettikleri gibidir”( Ebu Dâvud, Sünne, 6, (4604); Tirmizî, İlm 60, (2666); İbnu Mace, Mukaddime 2, (12).)

“Bana Kur’ân ve onunla beraber onun gibisi (sünnet) verildi. Yakında karnı tok, koltuğuna yaslanmış birisi , ‘Size bu Kur’ân yeter ; onda neyi helâl bulursanız , onu helâl kabul ediniz; onda neyi haram bulursanız, onu’da haram biliniz’ diyecek. Şunu iyi biliniz ki, Resulullah’ın haram kıldığı da ALLAH’ın haram kıldığı gibidir…” (S. Ebû Davûd, c.5,s.11)

“Size kendilerine sarıldığınızda hiç sapıtmayacağınız iki şeyi bırakıyorum: ALLAH’ın Kitâbı ve Nebi’sinin sünneti.” (Muvatta’,Kader,3)

“Eğer siz ALLAH’u Teâlâ’yı C.C. seviyorsanız Bana uyun ki ALLAH’u Teâlâ’da C.C. sizi sevsin…” Hadis’i Şerif

“Bıyığı iyice kısaltınız, sakalı uzatınız. Bıyığı iyice kısaltınız, sakalı uzatınız böylece yahudilere benzemeyiniz.ALLAH’a ortak koşanlara muhalefet ediniz, sakalı bol bırakınız bıyığı kısaltınız.” (Hadis Şeriflerin kaynağı: Buhari K. Libas BI’fail-lihâ C. Sağir 1/13)

Bıyığı kısaltmayan bizden değildir. (Tirmizi K. Edeb B.16 Hn 2762)

Kisra’nın elçileri, Efendimizi (SAV) yemen’e götürmek için ve kisranın tehditlerini içeren bir mesajla huzura çıktıklarında. Efendimiz (SAV) bu iki kişinin bıyıklarını uzatıp ,sakallarını kısalttıklarını gördü ve onlara bakmak istemedi ve buyurdu: “Yazıklar olsun size! Bunu size kim emretti?” Onlar “Rabbimiz (kisra) emretti” deyince, Efendimiz(SAV) :”Lakin benim Rabbim bana sakalımı uzatıp bıyığımı kısaltmamı emretti.” Buyurdular. İbni Kesir, Ebu Nuaym, İbnül Cevzi

Mecusilerden sakalını kazımış bıyığını uzatmış bir adam Efendimiz’in (SAV) huzuruna geldiğinde, Efendimiz (SAV) sordular: “Bu ne haldir?”, o kişi “Bizim dinimizde böyledir” diye cevap verince “Lakin bizim dinimizde, bıyık kısaltılıp, sakal uzatılır” buyurdu. İbni Ebi Şeybe, Süyuti, Dürül Mensur

“On şey fıtrattandır: Bıyığı kısaltmak, sakalı uzatmak,misvak kullanmak,buruna su çekmek, tırnak kesmek, parmak mafsallarını yıkamak, koltuk altını yolmak,kasıkları traş etmek, su ile taharetlenmek

**”Bıyıkları son derece kesin (makasla) , sakalları bırakın” Buhari, Libas:63

**”Bıyıkları kesin,sakalları salın, Mecusilere (ateşperest) muhalefetedin” Müslim, Taharet:16

**”Bıyıkları kesin, sakalları bırakın, yahudilere benzemeyin” Tahavi Meânil-âsâr:4/230 , Ali el müttaki, Kenzül Ummal

**”Erkekleri sakallarıyla, kadınları saç örgüleriyle süsleyen ALLAH’ı C.C. tesbih ederim” el Acluni,Keşfu’l-Hafa:1447

**”Halik’e (Yaratıcıya) isyan hususunda, hiçbir mahlukata itaat yoktur.” İbni Ebi Şeybe

**”Sünnetimden dönen benden değildir.” Buhari, Müslim

**”Bıyığı almak dindendir.” Beyhaki, Şuabul İman:6452

**”Bıyığını uzatanın ALLAH-u Teâlâ duasını kabul etmez” Deylemi, Müsned’i Firdevs:5648

**”Bıyığını kısaltan bir adam gördüğünüzde, işte o sizin en hayırlılarınızdandır. Bıyığını uzatan bir adam gördüğünüzde, o da sizin en şerlilerinizdendir.” Deylemi, Ahkamul Mezahib fi etvaril Liha veşşevarib:90

“On haslet vardır ki Lut kavmi onlar sebebiyle helak oldular. Benim ümmetimde onlara bir huy ilave edecektir. Erkeklerin birbirleriyle livata etmesi, çamurdan yapılmış küçük yuvarlak cisimleri atmak, sapan atmak, güvercin uçurtmak, def çalmak, içki içmek, sakal kesmek,bıyığı uzatmak, ıslık çalmak, alkış yapmak ve ipek giymektir. Ümmetimin bunlara ilave edeceği bir haslet ise, kadınların birbirleriyle ilişki kurmalarıdır.” Ali el Muttaki, Kenzül Ummal,13014

*DİKKAT

Hanefi Mezhebine göre sakalı traş etmenin hükmü “HARAM” dır. Şafii mezhebinde Tahrimen mekruh (harama yakın) denilse de imam Şafii’nin “Ümm” isimli eserinde haramlığına fetva verdiği bildirilmiştir. Ayrıca Maliki ve Hanbeli mezheblerinde haram olduğu bildirilmiştir.

(İmam-ı Azam Ebû Hanefi’nin hükmü için “Mezahib-u Erbaa ve Dürrül Muhtar” ) (Harama helal diyen , helal’e haram diyen kafir olur. Resulullah’ın Emirlerini ve Sünnetini inkar etmenin tehlikeleri için yukarıdaki ayetleri okuyunuz.)

Bazı melekler aralarında yemin ederken “Ademoğlunun yüzünü sakal ile ziynetlendiren ALLAH’a C.C. yemin olsun” derler.

Sakal hilkatin tamamındandır . “Hilkatte dilediğini ziyade eder” 35- Fâtır: 1 Ayeti Kerimesinde murâd sakaldır denilmektedir. (Garibut Te’vil)

İbrahim b. Edhem duaların kabul edilmemesindeki sekiz sebepten biri olarak şunu göstermiştir; “Peygamberi SAV sevdiğinizi iddia ettiniz fakat sünneti ile amel etmediniz”.

Bir rivayete göre mevta kabire indirildiğinde Münker ve Nekir melekleri sorguya geldiğinde kimin ümmeti olduğunu soracak ölü “Hz Muhammed SAV in ümmeti olduğunu söyleyecek” Meleklerde benzemiyorsun diye inanmayacaklar ve mevta zorlu bir sorguya çekilecektir. Bu melekleri ikna etmekte insanları ikna etmeye benzememektedir.

*Sakalı traş eden “FISK” ve “HARAM” işlemektedir. Ümmetin sünneti terketmesi arkasından farzları terketmeyi getirmiştir. Farzları terketmenin ardından ise dinin terkinin gelmesinden korkulur.

Sakala buğz etmek (kin gütmek) çok tehlikelidir. Buğzettiğiniz sakalın sahibi bunu Resulullah’ın emrini yerine getirmek için bırakmıştır. Sakala kin gütmenin sonucu; Sünnet olan sakala kin güden dolayısıyla Sünnetin sahibine yani farkına bile varmadan Resulullah ‘a SAV kin gütmüş olur (Bu Kur’an’a buğzeden kişinin direk ALLAH’a C.C. buğzetmesi gibidir.) . Ahirette şefaatten mahrum kalabileceği gibi, Ümmetin içindeki cennetlik olduğu bildirilmiş Fırka-i Naciyeden (Ehl-i Sünnet ve’l Cemaat) irtihal etmiş olur.

Peygamberimizin (SAV) Ashabının ve Sahabelerinin (RA) içersinde sakal traş eden bir tek erkek yoktur.

Ayrıca “Tabiîn” denilen ve Peygamberimizin (SAV) Ashabını (RA) gören mü’min erkeklerden de sakalını traş eden bir tek kişinin haberi ulaşmamıştır.

Peygamberimiz (SAV) kafirlere benzemeyi menetmiştir. (“Kim bir kavme benzerse onlardandır” buyurdular. Ebû Davud,Ahmed İbni Hanbel)Kalpteki

muhabbet, zahirde benzemeyi gerektirdiği gibi görünüşte benzemekte kalbe bir nevi dostluk ve sevgi getirir.

* Bazıları sakalsız bazı alimleri delil gösterirler, oysaki Peygamberinin (SAV) sünnetine uymayanın ameli şeriat’ı garrâ’da nasıl huccet (delil) olabilir.Hem neden uymadığının sebepleride araştırılmalıdır.

*”İslam şekil dinimi” diye de soru soranların ise,Mekke’de bütün hacıların neden ihrama büründüklerini açıklaması gerekir.

*Temizlik imandandır ben temizlik için traş oluyorum diyen, Efendimiz’in (SAV)sakal bırakma emriyle alay etme, haramı temizlik ve vacibi pislik saydığından küfür tehlikesine düşmüştür.

*Sakalı kesip bıyıkları uzatmak kimlerin adeti idi: Kisra âli (acem hükümdarının hane halkı), acem mecusileri (ateşperestler), lut Kavmi,Hind yahudileri, kendilerini kadınlara benzetenleri, eşcinsellerin, yahudi ve hristiyanların, şii ve Alevilerin , v.s.

Sakal için hanımdan izin almak kesinlikle gerekmemektedir. Hanım razı olmasa da bırakmak mecburiyetindedir. Ayette “Erkekler kadınlar üzerine ziyadesiyle hakimdirler”. Erkek hanımına saçını traş etmesini emretse kadının itaat etmesi gerekmez(Erkeğin sakalı kesmesi menedildiği gibi kadınında saçlarını traş etmesi menedilmiştir zira erkeğin sakalı ve kadının saçı fıtrattandır, kesilmesi fıtrata müdahaledir. ). (Ayrıca İslâmda çok mukaddes olan anne ve baba dahi sakalı kesmeni emretse hükmen sakalı kesemezsin , (ALLAH C.C. ve Resulünün SAV hakkı anne ve babadan üstündür.)

SAKAL

Yetişkin erkeklerin yanak, çene ve yüzlerinin alt kısımlarında çıkan kıllar.

İnsanları en güzel şekilde yaratan Cenab-ı Allah peygamberleri vasıtasıyla kulluk görevlerini onlara bildirdiği ve öğrettiği gibi, kılık-kıyafetlerini de belirlemiştir.

Allah Teâlâ, insanların bedenlerinde saç, sakal ve diğer kılları yaratmış, peygamberleri de bunlardan bir kısmının giderilmesini veya kısaltılmasını, bir kısmının da kesilmeyerek uzatılmasını tebliğ etmiş ve bu konuda insanları uyarmışlardır.

Allah Teâlâ (c.c), “Peygamber size neyi getirip verdi ise onu kabul edin, alın ve sizi yasakladığı şeyden de sakının” (el-Haşr, 59/7) ve “Allah’ın Rasulünde sizin için güzel örnekler vardır” (el-Ahzâb, 33/21) meallerindeki âyetlerinde buyurduğu gibi, mü’minlere sîrette, sûrette, ahlâkta, âdette ve hayatın bütün dallarında, Rasulu (s.a.s)’un sünnetine uymalarını emretmiştir. Rasulullah (s.a.s)’ın sünnetine uymak, İslâmiyet’i daha doğru anlamanın, daha doğru yaşamanın yegâne yoludur.

Allah (c.c)’ın: “Peygambere itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur” (en-Nisa, 4/80) âyet mealinde buyurduklarından hareket ederek, Rasulullah (s.a.s)’a itaatin her şeyden önce farz hükmünü taşıdığını göz önüne alırsak, onun sünnetine sarılmanın önem ve ciddiyeti kendiliğinden ortaya çıkar.

Rasûlullah (s.a.s) ümmetini, kılık kıyafet ve dış görünüşleri bakımından müşriklere benzemekten alıkoymuş; “Kim bir kavme benzerse, onlardandır” (Ebu Davud, Libas, 4) hadisiyle de müslümanları uyarmıştır. Özellikle sakal bırakmaları hususunda mü’minlere tavsiyelerde bulunmuş, çeşitli hadisleriyle de sakalın müslüman için taşıdığı önemi belirtmiştir.

Hz. Aişe (r.anha)’den rivayet edilen bir hadislerinde “On şey fıtrattandır: Bıyıkları kesmek; sakalı salıvermek; misvak ile ağzı, dişleri temizlemek; su ile burnu temizlemek; tırnakları kesmek; kirlerin barınabileceği yerleri yıkamak; koltuk altındaki kılları gidermek, kasıkları tıraş etmek; necaset yolunu su ile pak eylemektir” (Müslim, Tahare, 56; Ebu Davud Tahare, 29; Nesâî, Zine, I) buyurmuşlardır. Diğer hadislerinde ise, “Bıyıkları Çok kısaltın, sakalları ise bırakın”; “Müşriklere muhalefet edin; bıyıkları kısaltın, sakalları çoğaltın”; “Bıyıkları kesin, sakalları bırakın. Böylece Mecusîlere benzemeyin ” (Buharî, Libas, 64; Müslim, Tahare, 54) buyurmuşlar ve mü’minleri sakal bırakmaya teşvik etmişlerdir.

Sakal, hadiste de buyurulduğu gibi, yaratılış icabı erkeklerde bulunması gereken ve daha önceki peygamberlerin sünneti olan bir kılıktır. Müteaddid hadislerde sakalların tabii halleri üzere terk edilmesi ve uzatılması emredilmektedir. Kısaltılması konusunda herhangi bir cevaz görülmemektedir. Asırlardır her devirdeki İslâm âlimleri ile bütün mü’minler bu tabii hali benimsemişler ve kendilerinde uygulamışlardır.

Bu hadislerden anlaşıldığına göre, bütün peygamberlerle birlikte Rasul-i Ekrem de sakalını bırakmış ve sakal bırakmayı emretmiştir. Hz. Peygamber ve ashabının sakallarını traş ettiklerine dair hiç bir kayıt yoktur. Ancak Hz. Peygamber (s.a.s) sakalının ucundan ve yanlarından alırdı (Tirmizi, Edeb, 17). İmam Malik, “Müslüman, çoğunluk sakalını ne şekilde bırakıyorsa o kadar bırakmalı, fazlasını kesmeli, böyle yapmak menduptur. Çünkü bu fazlalığın kesilmemesi, çirkin görünmeye sebeb olur. Sakalı kısaltmanın bir sınırı yoktur. En uygunu, şekli güzelleştirecek biçimde kısaltmaktır” der. İmam Bâcî Abdullah İbn Ömer ve Ebu Hureyre’den nakledilen tatbikata dayanılarak bir tutamdan fazlasının kesilebileceğini söylemiştir.

Dürrül-Muhtar’da sakalın bir tutam boyunda olmasının sünnet olduğu ifade edilmektedir. Aynı şekilde, ekseriyetin görüşüne göre bir tutamdan fazlasını kesmek de sünnettir.

Sakal bırakmak ve buna bağlı olarak sakalı traş etmek konusunda âlimler değişik kanaatlere varmışlardır. Bu alimlerin bir kısmına göre sakal bırakmak farz, kesmek haram; bazılarına göre sakal bırakmak sünnet, kesmek mekruhtur, kimisine göre de müstehaptır. Bunların görüş ve delillerine gelince: Sakal bırakmak farz, traş etmek ise haramdır şeklinde olan birinci görüş, alimlerin cumhuruna aittir. Delilleri ana hatlarıyla şöyledir:

a) Hz. Peygamber (s.a.s) bir hadis-i şeriflerinde sakal bırakmayı emretmiştir. Emirler mendup veya mübah olduğunu ifade ettiğine dair bir delil bulunmadıkça vucub için olurlar. “Sakalları bırakın ” emri de sakal bırakmanın farz olmasını gerektirir.

b) Aynı şekilde, Hz. Peygamber (s.a.s) müşrik veya mecusilere benzememeyi emretmiştir. Sakalı traş etmek onlara benzemektir. Bu da haramdır.

c) Sakal traşı, Nisa süresinin 119. ayetinde sözü edilen Allah’ın yarattığı şeyi değiştirmek demektir. Şeytana uyularak yapılân bu hareket de yasaktır. d) Sakal, erkekleri kadınlardan ayıran bir özelliktir. Sakalını traş eden erkekler kadınlara benzemektedirler. Erkeklerin kadınlara benzemesi de dinen yasaklanmıştır.

Sakal bırakmak sünnet, traş etmekse mekruhtur görüşünde olanlar Şafiî mezhebinden İmam Nevevi, Râzi, Gazzalî, Şeyh Zekeriyya el-Ensari, İbn-i Hacer, Remli, Hatib, Şirbini gibi zatlardır. Bu görüşü savunanlar şöyle demişlerdir.

a) Hadis-i şerifteki emir, sakal bırakmanın farz olmasını gerektirmez. Zira aynı şekilde Hz. Peygamber (s.a.s), Yahudi ve Hıristiyanlara benzememek için saçların boyanmasını emretmiş, fakat Sahabeden bazı kimseler saçlarını boyamamışlardır. Bu olay bu gibi emirlerin vücub için olmadığını gösterir.

b) Müşriklere din ve imanla ilgili konularda benzemek haramdır. Örf ve âdetlerle ilgili hususlarda ise haram değildir. Zira Rasûlüllah (s.a.s)’de rahiplerinkine benzer bir takunya giymiştir. Şayet bu gibi hususlarda benzemek kesin olarak yasak olsaydı, Hz. Peygamber bunu yapmazdı.

c) Örf ve âdetlerde bile olsa konu sadece müşriklere benzeme noktasından ele alındığı zaman aksine sakal bırakmanın haram olması gerektiği hükmüne varılır. Zira bugün birçok rahip ve gayr-i müslimler de sakal bırakmaktadırlar.

d) Peygamberlerin sünnetlerinden sayılan on şey alimlerin çoğunluğu tarafından sünnet veya müstehap olarak değerlendirilmektedir. Sakal da bunlardan biri olduğuna göre bu da öyle değerlendirilmelidir. Çünkü bunların hepsi temizlik ve iyi görünüşlü olmak gibi güzel âdetlerdir. Rasûlüllah (s.a.s) ümmetine en güzel âdetleri tavsiye etmiştir.

Sakal bırakmak müstehap, (sünnet-i zevaid) traş etmek ise mübahtır görüşünü savunanlar şöyle derler:     Sakal bırakmak, yemek, içmek, oturmak, giyinmek gibi Hz. Peygamber’in insan olduğu için tabii olarak yapmış olduğu âdetleridir. Bu itibarla sakal bırakmak ibadetle ilgili sünnet değil, Hz. Peygamber (s.a.s)’in gelenek kasdiyle yapmış olduğu sünnetidir. Buna sünnet-i zevdid de denir. Mahmud Şeltut ve Muhammed  Ebu Zehra gibi zamanımızın bazı âlimlerinin görüşü bu şekildedir. Buna göre sakal bırakmak faziletli olmakla birlikte, sakal traşı mübahtır. Sakal bırakılmadığı veya traş edildiği takdirde aleyhte bir hüküm terettüp etmez. İçinde bulunulan çevreye göre hareket etmek yerinde olur.

Sakalın adeta bir parçası olan bıyığa gelince; Hz. Peygamber (s.a.s)’den üst dudağının kenarları görünecek şekilde bıyığı kısaltmak veya tamamen kesmek şeklinde rivayetler vardır. Asıl alınan görüşe göre bıyığı kısaltmak da tamamen traş etmek de sünnettir: Mükellef dilediği şekilde hareket etmekte serbesttir.

Ancak bıyıkların yan taraflarından alıp ortada az birşey bırakmak caiz görülmemiştir. Şir’a şerhinde Hz. Ömer’in bıyıklarının iki ucunu uzattığından söz edilerek bunun bir sakıncası olmadığı açıklanmıştır.

(Sakal ve bıyığın hükümleri ve bu konudaki görüş ve ictihadlar için bk.

İbn-i Abidin, II, 113, V, 261; el-Mehhel, I,183-189; Şevkânî, Neylül-Evtar, I, 137-138; el-Mezahibül-Erbea, II, 44-46; Şerhu’n-Nevevî (İrşadüşşarinin kenarında), II, 261-265; İânetü’t-Tâlıbin, II, 340; Fethü’r-Rabbânî, XVII, 313-314;ş Mahmut Şeltut, el-Fetâvâ, 227-229; İslâmda Helal ve Haram, Yusuf el-Kardâvî, (Terc. Mustafa Varlı), 107-109; Muhammed Ebu Zehra, İslâm Hukuku Metedolojisi (Terc. Abdülkadir Şener), 51-52; Zekeriyya Kandehlevi, Vucübu ı’fail-Iihye).

Peygamberimizin Hazreti Ali’ye giydirdigi “es-Sehâb= Bulut” adında bir sarığı vardı. Sarığın altından takke (kalensuve) giyerdi. Takkeyi sarıksız, sarığı da takkesiz giydiği olurdu. Sarık giydiği zaman ucunu iki omuzu arasından sarkıtırdı. Nitekim Müslim “Sahih”inde ‚Amr b. Hurays’ten şunu nakleder: “Allah Resûlünü minberde, başında siyah bir sarık varken gördüm. Sarığın iki ucunu iki omuzu arasına sarkıtmıştı.” Yine Müslim’in Câbir b. Abdillah’tan bir rivayeti de söyledir: “Allah Resulü Mekke’ye, başında siyah bir sarık varken girdi.”

Câbir hadisinde sarığın sarkan ucunun (zü’abe) zikredilmemesi, Allah ve Resulü’nün onu her zaman omuzları arasında sarkıtmadığını gösterir

“Mekke’ye girdiğinde üzerinde harp levazımatı (ühbetü’1- kitâl) ve başında migferi vardı.” rivayetleri de vardır ki, bu da her yerde, oraya münasip şeyler giydiğini gösterir.

Ebu’l-Abbas b. Teymiyye (k.r.) sarığın sarkan ucu için çok ilginç bir şey anlatırdı:

“Allah Resulü bunu, Medine’de rüyasında Rabbü’1-Izzet’i gördüğü gecenin sabahında uygulamıştı. Rüyası şöyle idi:

“Allahü Tealâ bana, “Yâ Muhammed, Mele-i A’lâ hangi konuda münakaşa ediyor biliyor musun?” diye sordu. “Bilmiyorum” dedim. Bunun üzerine elini iki omuzum arasına koydu, ben de yerle gök arasında olup bitenleri bildim.”

Hadis Tirmizî’dedir. Buhari’ye sorulduğunda sahih olduğunu söylemiştir.

Iste Allah Resulünün, sarığının ucunu omuzları arasından sarkitması bu yüzdendir ve bu, cahillerin dillerinin kabule yanasmadığı ilimler cümlesindendir. Ancak, sarığın ucunu sarkıtma konusunda bu faydanın ondan başkası için geçerli olduğunu sanmıyoruz.

Uzun gömlek (kamîs) giydi. En çok sevdiği elbise de gömlekti. Gömleğinin yeni bileğine kadardı.

Cübbe ve yırtmaçlı kaftan (ferrûc) ve ferâce giydi. Kapama tabir olunan) kaftan da giydi.

Seferde yenleri dar bir cübbe giydi.

Peştemal(izar- fota) ve üstlük (rida) giydi.

Vâkidî: “Ridâsının ve hırkasının (bürd) (Ibnü’l-Kayyim el-Cevziyye’nin “Zâdü’l-me’âd” adlı eserinin I/135-I47 arası çevirisidir.) ebadı, altı zira’a üç zira’ ve bir karış idi. Izân “Umman dokuması ve dört zira’ bir karış uzunluğunda, iki zira’ bir karış genişliğinde idi.” der. .

Kırmızı bir hulle (alt üst takım) giydi. Hulle izâr ve ridâdan ibarettir ve ancak iki elbiseye birden verilen isimdir. Fakat bu hullenin, başka renginin karısımadığı, sade kırmızıdan olduğunu zannedenler yanılmışlardır. Bu “Kırmızı Hulle” diğer Yemen hırkaları gibi kırmızı siyah çizgiler halinde dokunan iki Yemen hırkasından ibarettir. Üzerinde kırmızı çizgilerin bulunması itibariyla bu adla bilinmektedir. Yoksa sade kırmızı, son derece yasaklanmıştır. Buhari’nin “Sahih’inde:

“Allah Resulü kırmızı atkıları (Meyâsir) yasakladı.” rivayeti vardır. Ebu Davud’un”Sünen”inde ise şunlar mevcuttur:Abdullah b. Amr’dan: “Allah Resulü üzerimizde usfurla kırmızıya boyanmış tek en bir örtü (rayta) gördü de, “Nedir bu üzerindeki rayta?” dedi. Hoşlanmadığını yüzünden hemen anladım. Derhal aileme gittim. Fırını yakmışlardı. Onu fırına atıverdim. Sonra ertesi gün geldiğimde Allah Resulü, “Abdullah, o örtüyü ne yaptın?” dedi. Yaptığımı anlatınca, “Keşke onu hanımlarından birine giydirseydin, çünkü onu kadınların giymesinde mahzur yoktur” buyurdular.” Müslim’in “Sahih”inde de yine aynı raviden şu rivayet mevcuttur:

“Allah Resulü, üzerimde usfurla boyanmış iki elbise gördü de “Bu, kâfirlerin elbiselerindendir, bunları giyme” buyurdular.

Yine Müslim’in “Sahih”inde Hz. Ali’den şu rivayet vardır:.

“Allah Resulü usfurla boyanmış elbiseyi yasakladı.” Usfurla ancak kırmızı boyanın yapılacağı bilinen bir şeydir.

“Sünen’lerin birinde de şu rivayet vardır:

Ashab bir seferde Allah Resûlü ile beraber bulunuyordu. Develerinin üzerlerinde kırmızı yollu elbiseler gördü de, “Bu kırmızının size hakim olmasını uygun görmüyorum” buyurdu. Biz de Allah Resûlü’nün bu sözü üzerine öyle çabuk kalktık ki, bazı develerimiz ürktü, hemen o elbiseleri onlardan soyup çıkardık. (Ebu Davud)

Kırmızı elbise, çuha ve benzeri şeyler giymenin câiz olduğu tartışma götürür. Mekruh oluşu ise çok kuvvetlidir. Artık nasıl olur da Allah Resulü’nün saf kırmızı giydiği düşünülebilir? Halbuki Allah O’nu bundan kurtarmıştır. Allah’u a’lem bu fikir, “Kırmızı Hulle” denen elbisesinin varlığından kaynaklanmaktadır.

Desenli ve sade aba (dikdörtgen siyah elbise, hamîsa) giydi. Siyah elbise giydi.

Etegi simli atlasla (sündülüs) geçilmiş kürk giydi. Imam Ahmed ve Ebu Davud, kendi senetleriyle Enes b. Mâlik’ten yaptıkları nakilde şunu kaydederler:

“Rum Kralı, Allah Resulüne ince atlastan uzun yenli bir kürk (mesteka) hediye etti. O da giydi. Ellerinin açık kaldığını görür gibiyim.”

el-Esma’î, “mesteka”ların uzun yenli kürkler olduğunu söyler. el-Hattâbî: “Bu (mesteka), eteği ince atlasla geçilmiş olanlara benzemeli; çünkü kürk ince atlastan olmaz” der.

Bir başka bölüm

Donlar (sirval) satın aldı. Ifadenin zâhirine bakılırsa, giymek için satın almıştır. Bir çok hadiste don giydiği nakledilmektedir. Sahabe de O’nun izniyle don giymişlerdi.

Mest giydi.

“Tâsûme” adı verilen ayakkabı giydi.

Yüzük taktı Ama yüzük sağ elinde mi idi, yoksa sol elinde mi idi? Bu konudaki hadisler muhteliftir. Ancak hepsinin senedi sahihdir. “Hûze” dedikleri çelik başlık(beyda-esk) ve “zerdiyye” (örme zırh) giydi.

Uhud günü üstüste iki zırh giydi.

Müslim’in “Sahih’indeki bir rivayette: “Ebubekir’in kızı Esmâ, “Şu, Allah Resûlü’nün cübbesidir” dedi ve yumuşak atlas ilaveli, Kisralarınki gibi taylasan cinsinden bir cübbe çıkardı. Yırtmacının iki yanı atlasla şeritlenmişti. “Bu, ölünceye dek Aişe’nin yanında idi” dedi. “O ölünce ben aldım. Allah Resûlü bunu giyerdi. Biz bunu hastalar için yıkıyoruz ve bundan şifa umuyoruz.”

Allah Resulü’nün iki yeşil hırkası vardı. Siyah bir kısâsı (elbise), kırmızı keçe bir kısâsı bir de tiftikten bir kısâsı vardı.

Gömleği pamuktandı; boyu ve yenleri kısa idi. Kabarık bulutlar gibi bu geniş ve uzun yenlere gelince, bunları ne O giydi, ne de kesinlikle sahâbeden birisi giydi. Bunlar O’nun sünnetine muhaliftir ve câiz olmaları tartışma götürür. Çünkü bunlar gösteriş cinsinden şeylerdir.

En çok sevdigi elbise, uzun gömlek (kamîs) ve yol yol işlemeli hırka idi (Hibara). Bu sonuncusu, bir nevi hırka olup, renginde kırmızılık vardır.

En çok sevdigi renk beyazdı “En iyi elbiseniz budur, bunu giyin; ölülerinizi de bununla kefenleyin” buyurdu.

Hz. Aişe’den gelen sahih bir haber şöyledir:

“Aişe, keçe bir kisâ (elbise) ve kaba bir izâr (peştemal) çıkardı ve: “Allah Resulü’nün ruhu, bu iki elbisenin içinde iken kabzedildi” dedi.”

Altın yüzük taktı; sonra bunu attı ve altın yüzük kullanmayı yasakladı. Sonra da gümüş yüzük edindi ve onu yasaklamadı. Fakat Ebu Davud’un rivayet ettiği ve: “Allah Resulü bir takım şeyleri yasakladı” diye başlayıp, bunlar arasında “Sulta sahibi olanlardan başkasının yüzük takması…”ni da ihtiva eden hadisin ne durumunu biliyorum, ne de yönünü, Allahu alem.

Yüzüğünün taşını, el ayası tarafında tutardı. Timizi, helâya girdiğinde yüzügünü çıkardığını zikreder ve bu haberi sahih sayar. Ebû Davud ise münker görür.

Taylasan’a (sal) (Taylasan: Alemi iki parmak genişliğinde uzun yollar olan bir kışlık elbise. (Ahmed Davudoğlu 9/425) Basa ve boyna sarılan Sal (Develioğlu)) gelince, ne kendisinin, ne de ashabında birinin giydiği hakkında herhangi bir nakil vardır. Aksine Müslim’in “Sahih’inde, en-Nüvvâs b. Semân hadisi mevcuttur ki, söyledir:

“Allah Resulü, Deccâl’ı andı ve buyurdu ki, “Onunla beraber, üzerlerinde taylasanlar olan yetmiş bin Isfahan Yahudisi de çıkacaktır.”

Enes de, üzerlerinde taylasanlar olan bir gurup görmüş ve

“Hayber Yahudilerine ne kadar da benziyorlar” demiştir. Bu noktadan hareketle, ayrıca Ebu Davud’da ve Hakim’in “Müstedrek’ inde Ibni Ömer’den rivayet edilen, “Kim hangi kavme benzerse onlardandır.” hadis-i şerifi ile, Tnmizi’deki, “Bizden başka bir kavme benzeyen bizden değildir.” hadis-i şerifini de göz önünde bulundurarak seleften ve haleften bazıları taylasan giymeyi mekruh saymışlardır.

“Hicret” hadisinde ifade edilen, “Öğle sıcağında Allah Resûlü başörtüye bürünmüş olarak Ebubekir’e geldi” meselesi ise, Allah Resûlü bunu ihtiyaca binaen o saatte korunmak gayesiyle yapmıştır, şeklinde anlaşılmalıdır. Yoksa başörtü bağlamak O’nun âdetinden değildi. Ancak Enes de Allah Resulü’nün başörtüyü çokça kullandığını zikreder. Bu da, Allahu a’lem, sıcak ve benzeri şeylerden ötürü ihtiyaca binaen yapılmış olmalıdır. Hem başörtü kullanmak; taylasan giymek demek değildir.

Kendisinin ve ashabının çoğunlukla giydikleri pamuklu dokumalardı. Yünden ve ketenden dokunanları da giydikleri vardır.

Ebû Ishak el-Isfehânî, Câbir b. Eyyûb’den sahih bir isnadla şunları zikreder:

“es-Salt b. Râsit, üzerinde yünden mamul bir cübbe, bir izar ve bir de sarık olduğu halde Muhammed b. Şirîn’in yanına girdi. Muhammed tiksintili bir ürperişle, “Zannediyorum bir takım insanlar Meryem oğlu Isa giydi diye yün giyiyorlar. Benim bizzat gördüğüm kimseler bana, Allah Resûlü’nün keten, pamuk ve yün giydiğini anlattılar. Bizim peygamberimizin sünneti uyulmaya daha lâyıktır” dedi.

Ibnü Şirîn’in bundan kastı şu idi: Bazı gruplar yün giymenin daima başka şeyler giymekten efdal olduğu görüşünü taşıyorlar ve onu diğerlerine tercih edip, başka şey giymeyi kendilerine yasaklıyorlardı. Keza, elbise çesidi olarak tek bir tipi yeğliyor, bir takım görünümleri, vaziyetleri ve şekilleri seçerek, onlardan çıkmayı münker sayıyorlardı. Halbuki münker, onlara bağlı kalmak, onları korumak ve onlardan ayrılmayı kabul etmemekti.

Doğrusu, yolların en efdali, Allah Resulü’nün sünnet kıldığı, emrettiği, teşvik ettiği ve devamlı üzerinde bulunduğu yoldur. O da: Bazen yünden, bazen pamuktan, bazan da ketenden olmak üzere mümkün olanı giymesi şeklindeki uygulamasıdır.

Yemen hırkaları (Bürd-i Yemânî) giydi. Yeşil hırka giydi.Cübbe, kaftan (kaba kapama), gömlek, don (sirval), izâr, ridâ, mest ve ayakkabı giydi. Sarığının ucunu bazan arkadan sarkıttı, bazan sarkıtmadı.

Sarığını çenesi altından doladı.

Yeni bir elbiseye kavuşunca, onu kendi adıyla söyler ve: “Ya Rab! Bu gömlegi, ya da ridâyi veya sarığı bana Sen giydirdin. Senden bunun ve kendisi için yapıldığı şeyin hayrını istiyorum. Bunun ve kendisi için yapıldığı şeyin şerrinden de Sana sığınıyorum.” derdi.

Gömleğini giydiği zaman sağından başlardı.

Siyah tiftik giydi. Nitekim Müslim “Sahih”inde “Hz.Aişe’den şunu nakleder: “Allah Resûlü, üzerinde siyah tiftikten yollu bir aba (murtun murahhal) varken çıktı.”

“Iki Sahih”te de Katade’den şu rivayet vardır:

Enes’e Allah Resulü’nün en çok sevdigi elbise hangisidir?” dedik. “Hibarâ”dır (Yemen malı bir nevi hırka) cevabını verdi. Çünkü onların elbiselerinin çoğu Yemen dokumalarındandı. Zira Yemen onlara yakındı.

Zaman zaman Şam’dan gelen elbiseler, Mısırdan gelen ketenden mamul ve Kıptîler’in dokuduğu Kubatî gibi elbiseler giydikleri de olmuştur.

Nesaî’nin “Sünen”inde Hz. Aişe’nin Allah Resulü’ne yünden bir hırka yaptığı O da onu giydiği ve terleyince yün kokusu duyduğundan çıkarıp attığı…” rivayeti mevcuttur. O güzel kokuyu severdi.

Ebu Davud’un “Sünen’inde Abdullah b. Abbas’ın: “Allah Resûlü’nün çok güzel bir hulle (takım izâr-ridâ) ile gördüm.” dediği, Nesai’nin “Sünen”inde Ebu Ramse’nin, “Allah Resulü’nü üzerinde iki yeşil hırka varken hutbe irad ettiğini gördüm” dediği nakledilir. “Yeşil Hırka” üzerinde yeşil çizgiler bulunandır. Tıpkı “Kırmızı Hulle’nin kırmızı çizgili olduğu gibi… Binaenaleyh, bu “Kırmızı Hulle”den sade kırmızıyı anlayanın, bu “Yeşil Hırka”dan da sade yeşili anlaması gerekir. Halbuki bunu kimse söylememiştir.

Yastığı, içi hurma lifi dolu bir deri idi. Binaenaleyh, Allah’ın mubah kıldığı giyecekleri, yiyecekleri ve nikâhları zühd olsun, ibadet olsun diye kendilerine yasak edenler ile, bunların tam karşısında, sadece lüks elbiseler giyen, sadece en nefis yemekler yiyen, katı ve sert yiyecek ve giyecekleri, tekebbür ve gururundan ötürü yemeyen ve giymeyen bir grup… Her iki tâifenin yolu da, Allah Resulü’nün yoluna muhaliftir. Bu yüzdendir ki, seleften bazıları elbisenin şöhrete varacak iki ucunu hoş görmezlerdi: En üstünü ve en alçağını ..

“Sünen”de Ibni Ömer’in, Allah Resulü’ne ref ettiği şu rivayet mevcuttur:

“Kim şöhret elbisesi giyerse, Kıyamet Günü Allah ona horluk elbisesi giydirir, sonra da onun içerisinde ateşe atılır.” Bu, o kimsenin bununla kibir ve gurur kastettiğindendir. Allah da bunun zıddıyla onu cezalandıracak ve horlayacaktır. Tıpkı, elbisesini böbürlenmek için uzatanı yere batırıp, orada Kıyamete dek çırpınmakla cezalandıracağı gibi…

“Iki Sahih”te Ibni Ömerin şöyle dediği nakledilir: “Allah Resûlü buyurdular ki, Kim böbürlenerek elbisesini sürütürse, Kıyamet Günü Allah ona (rahmetle) bakmaz.”

es-Sünen’de yine ondan şu rivayet mevcuttur: “Kim izârını, gömleğinin ve sarığının bir bölümünü, kibirlenerek sarkıtırsa, Kıyamet Günü Allah ona (rahmetle) bakmaz…”

es-Sünen’de yine Ibni Ömer’in şöyle dediği nakledilir: “Allah Resûlü’nün izâr için söyledigi, uzun gömlekte de aynen geçerlidir.” Adı elbiseler de bir yerde övülür, bir yerde yerilir. Şöhret ve kibir için olduğu yerde yerilir. Tevazu ve alçak gönüllülük için giyildiğinde de övülür. Nitekim yüksek elbiselerde kibirlenme, övünme ve ululanma için giyildiğinde yerilir. Güzelleşme (tecemmül) ve Allah’ın nimetine izhar için giyildiğinde de övülür.

Müslim’in “Sahih”inde Ibnü Mes’ud’un şöyle dediği nakledilir: “Allah Resulü buyurdular ki, “Kalbinde hardal tanesi ağırlığınca kibir bulunan, Cennet’e giremeyecektir. Kalbinde hardal tanesi ağırlığınca iman bulunan da, Cehennem’e girmeyecektir.” Bir adam, “Ey Allah’ın Resulü! Ben elbisemin güzel olmasını, ayakkabımın güzel olmasını isterim. Bu da kibirden midir?” dedi. “Hayır, Allah güzeldir, güzelliği sever. Kibir, ancak büyüklenerek hakkı kabul etmemek ve insanları küçük görmektir.” buyurdular.

Kaynak:http://www.ismailaga.info